ฟิตคาราล

ฟิตคาราลเป็นธุรกิจของสองผัวเมียชาวฝรั่งเศส อายุราว 50 เศษ  สูบบุหรี่จัดทั้งคู่

ทำธุรกิจประเภทซื้อมาขายไป  ค้าขายกับคนไทยมานานหลายปี

ช่วงปี 2539 -2540  เป็นช่วงวิกฤติต้มยำกุ้ง

ธุรกิจของเรายังลุ่ม ๆ ดอน ๆ เหมือนธุรกิจอื่น ๆ ที่ได้รับผลกระทบ

ไม่มีคำสั่งซื้อใหม่ ๆ จากลูกค้า

ลูกค้าที่สั่งของ ส่งของไปให้แล้วก็ยังไม่ยอมจ่ายเงิน

เงินหมุนเวียนเริ่มฝืดเคือง จนต้องวิ่งเต้นขอขยายสินเชื่อกับธนาคารอีกรอบ

เราทดท้อและคิดว่างานหัตถกรรมอย่างเราไม่น่าจะอยู่รอดได้อีกแล้ว

แต่แล้วสองผัวเมียจากฟิตคาราลก็โผล่เข้ามาหาเราในค่ำวันหนึ่ง

ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เราไม่เคยรับแขกลูกค้าคนไหนมาก่อน

คนที่พาฝรั่งสองคนผัวเมียนี้มาคือ "เอ"  เด็กสาวผู้มีบุคลิกเงียบขรึม

แต่ความสามารถทางศิลปะของเธอฉกาจนัก

เธอเป็นดีไซน์เนอร์ให้บริษัทใหญ่แห่งหนึ่งในเชียงใหม่

วันนั้นจึงมีเอ ซึ่งเป็นทั้งคนชักนำและคนนำทาง 

และ "สุกอน" เจ้าของบริษัทที่เอทำงานอยู่ด้วย เป็นคนขับรถ

ฝรั่งตื่นเต้นมากกับตัวอย่างสินค้าที่เห็น และเริ่มเจรจาซื้อขายทันที

สินค้าที่สั่งมีสองส่วน  คือส่วนสินค้าที่เรามีอยู่เดิม เป็นแบบมาตรฐาน พื้น ๆ

เช่นสมุดแบบต่าง ๆ  ชุดจดหมาย

กับอีกส่วนคือแบบที่ฝ่ายฟิตคาราลเป็นคนออกแบบ

ในช่วงออกแบบมีการทดลองผลิต  ส่งกลับไปมาเพื่อดูผลงาน

จนกว่าจะพอใจได้ข้อสรุป ทั้งรูปแบบและจำนวนการสั่ง

ช่วงนั้นสองผัวเมียจะอยู่เมืองไทยนานนับเดือน

ถ้าไม่อยู่เชียงใหม่ก็ลงไปภูเก็ต หรือสมุย 

เมืองท่องเที่ยวที่คนไทยไม่มีโอกาสได้สัมผัส ถ้าไม่มีเงิน

หรือไม่ก็ข้ามไปลาว เวียตนาม อินเดีย

รอเราทำตัวอย่างและตัดสินใจสั่งของ

ติดต่อธุรกิจอื่น ๆ ของเขาและเที่ยวไปในตัว  ใช้ชีวิตน่าอิจฉาจริง ๆ

งานที่คาเมน ฝ่ายภรรยาเป็นคนออกแบบ  เป็นงานสไตล์ผู้หญิงออกแนวหวาน  

มีโบว์แก้ว  ลูกปัด  ไข่มุก ตุ้งติ้ง  ผ้าโปร่ง แม้กระทั่งเปลือกหอย เป็นส่วนประกอบ

ซึ่งผู้ผลิตฝ่ายชายของเราไม่ค่อยชอบใจนัก

เขาชอบแบบที่ดูหนักแน่น ฟิตแอนด์เฟิร์ม  เช่นสมุดใบไผ่  สมุดพับ

ที่ทำจากกระดาษเนื้อแน่น เรียบกริบ  สมุดที่เปิดใช้ได้อย่างสะดวก

บอกฝีมือประณีตแบบหนักแน่นของคนทำ

แต่ก็ยอมประนีประนอมเข้าหากัน

โดยมีงานทั้งสองลักษณะในการสั่งซื้อครั้งหนึ่ง ๆ

การติดต่อระหว่างเรากับฟิตคาราลจะผ่านสุกอน

ทั้งในแง่การส่งของ ที่สุกอนจะติดต่อชิปปิ้งเอง

เพราะฟิตคาราลสั่งของจากผู้ผลิตหลายราย

สุกอนทำหน้าที่เป็นเทรดเดอร์  รวมทั้งเรื่องการจ่ายเงินค่าสินค้าให้ผู้ผลิตทั้งหลายด้วย

แล้วสุกอนก็สร้างปัญหาให้เราจนได้ 

จากการเอาเงินไปหมุนก่อนแล้วไม่ยอมจ่าย  หรือจ่ายช้ามาก

สุกอนจะใช้เทคนิคการถ่วงเวลา  กระทั่งมีคำสั่งซื้องวดใหม่มา

จึงจะยอมปล่อยเงินก้อนเก่าให้

แรก ๆ เราไม่กล้าบอกฝรั่ง ด้วยความคิดโง่ ๆ ว่ากลัวฝรั่งดูถูกคนไทย

ว่าเรื่องแค่นี้พวกมันก็ยังเอาเปรียบกัน  กลัวเสียศักดิ์ศรีประเทศชาติไปโน่น

แต่ในที่สุด ศักดิ์ศรีก็ศักดิ์ศรีเถอะวะ  ท้องกิ่วแล้วจะมัวรักษาหน้ากันอยู่ทำไม

เราขอร้องให้ฟิตคาราลจ่ายเงินให้เราโดยตรง

แต่ฟิตคาราลปฏิเสธ..

อ้างความไม่สะดวกต่าง ๆ นานาของเขา

เราจึงต้องทนอยู่กับสุกอนต่อไป พร้อมกับความรู้สึกคับแค้นใจที่ไม่มีทางเลือก

สองผัวเมียฉลาดและเขี้ยวพอสมควร

ที่ว่าเขี้ยวก็คือต่อรองราคาเก่งมาก ชนิดที่คนไทยอาย

เป็นฝรั่งที่ซอกแซกรู้ไปหมดว่ามีอะไรขายที่ไหน  ทั้งที่เชียงใหม่และกรุงเทพฯ

เดินย่ำตรอกเล่าโจ๊ว และสำเพ็งมาจนปรุ

ขอนามบัตรร้านขายวัตถุดิบต่าง ๆ มาให้เราด้วย  รู้มากกว่าคนไทยเสียอีก

   

รู้จังหวะจะโคนที่จะสัมพันธ์กับเรา

มาหาเมื่อไรก็ปากหวาน  มีของติดไม้ติดมือมาฝาก  ชื่นชมสินค้าเราทุกครั้ง

แต่ไม่ยอมปรับราคาให้ง่าย ๆ

รายการไหนขอขึ้นราคาแกตัดออก  ยกเว้นตัวที่เป็นหลักจริง ๆ

ก็จะยอมแบบต่อรองกันอีกชั้น

เวลาจะปรึกษาหารือกันเอง ก็คุยภาษาฝรั่งเศส น็องแน็ง ๆ ไม่ให้เรารู้เรื่องด้วย

เราเล่นเอาล่อเอาเถิดกับสุกอน จนกระทั่งปลายปี 2547 

สุกอนก็เชิดเงินเราไปอย่างหน้าตาเฉย  ร่วมแสนบาท

หลังจากทั้งโทรศัพท์ไล่ล่า และเขียนจดหมายด่า-อย่างสุภาพ หลายครั้ง

สุกอนก็ยอมรับสาย และบอกเราเสียงอ่อย ๆ ว่า

"พี่ดีกับผมมาก  ไม่เคยด่าผมหยาบคายเหมือนบางคน  ผมไม่ลืมพี่หรอก

ถ้ามีผมจะให้  แต่ตอนนี้ผมไม่มีจริง ๆ"

เออใช่.. ฉันดีกับนายมาก  ด่าด็ด่าอย่างคลาสสิค  อ้างชาติบ้านเมืองมาตลอด

กลัวฝรั่งมันดูถูกว่าคนไทยขี้โกง  แล้วคนไทยก็โกงกันเองจริง ๆ ด้วย

เงินแสนสำหรับบางคนนั้นเป็นเรื่องจิ๊บจ๊อย

แต่ธุรกิจที่เล็กยิ่งกว่า เอสเอ็มอี อย่างเรานั้น เกือบทำให้กิจการล้มได้

นายโกงฉันทั้งที่นายเป็นคนในตระกูลใหญ่

พ่อนายก็เป็นเพื่อนกับพ่ออดีตนายกฯคนดัง

แม่นายก็คนดัง  เมียนายก็คนดัง  ดังกันทั้งตระกูล

แต่นายก็ยังให้เกียรติคนจน ๆ อย่างฉันด้วยการโกง

ฉันควรจะภูมิใจไหมล่ะนี่ ?

ในที่สุดฝรั่งก็ได้รู้เรื่องเสียที เมื่อเรายื่นไม้ตาย

บอกว่าเราไม่สามารถทำงานให้คุณได้อีกต่อไปแล้วนะ

นั่นแหละ ฟิตคาราลจึงยอมโอนเงินให้เราโดยตรงในการสั่งซื้อครั้งถัดไป

แถมยังบอกกับเราอีกว่า

"คนอื่นก็โดน"  หมายถึงผู้ผลิตรายอื่น ๆของเขา

นี่แสดงว่าจริง ๆ แล้ว ฝรั่งก็รู้มาตลอดว่าสุกอนเป็นคนอย่างไร..

ฝรั่งนะฝรั่ง

คงคิดว่าธุระไม่ใช่ และไม่มีหน้าที่ต้องมารับผิดชอบ

พวกแกคนชาติเดียวกัน  ไปฟัดกันเอาเองก็แล้วกัน

แต่คำสั่งซื้อถัดไปของฟิตคาราลก็กลับลดปริมาณลงเกือบครึ่ง

ทำให้เราซึ่งขาดทุนจากการโกงอยู่แล้ว และยังไม่มีลูกค้ารายอื่น

กลับยิ่งปริวิตกว่าจะไม่มีงานเข้ามาคุ้มกับค่าใช้จ่าย

ฝรั่งนะฝรั่ง 

แทนที่จะเห็นใจ  ไม่ต้องมาช่วยรับผิดชอบอะไรหรอก

แค่ช่วยสั่งของให้มากขึ้นหน่อย เพื่อช่วยชดเชยให้เราบ้าง

ให้เห็น "น้ำใจ" กันบ้างเวลาที่เราเดือดร้อน  ก็เปล่าเลย...

ครั้งหนึ่งฝรั่งยังเล่าให้เราฟังอีกว่า

สุกอนไปออกงานแฟร์ที่กรุงเทพฯแล้วถูกขโมยรถ

เป็นรถหรู ราคาแพงยี่ห้อยอดนิยมในขณะนั้น
(ดูฝรั่งคู่นี้จะมีข้อมูลเชิงลึกกว่าคนไทยอย่างเราเสียอีก)

ที่ฉันนึกขำก็คือ คาเมนพูดคำ ๆ หนึ่งออกมา เป็นการสรุปที่ชัดเจน ตรงเป้าที่สุดว่า

"กรรม !"

เป็นอีกครั้งที่ฉันอดนึกพิศวงฝรั่งคู่นี้ขึ้นมาไม่ได้

ฟิตคาราลตัดวงจรของเราออกจากสุกอนได้ประมาณ 2 ปีก็เกิดวิกฤติเศรษฐกิจอีกครั้ง

คราวนี้เป็นวิกฤติโลก  เรียกกันว่าวิกฤติแฮมเบอเกอร์

ที่มีต้นตอมาจากอเมริกา

ฟิตคาราลส่งข่าวมาบอกเราว่า

"เพื่อเป็นการ play safe  เราขอหยุดสั่งของด้วยประการทั้งปวง

ถ้าสถานการณ์ดีขึ้น  อาจสั่งได้ในเดือนกุมภา ปีหน้า (ขณะนั้นเป็นเดือนกันยา 51)

และเมื่อใกล้ถึงกุมภา  ฟิตคาราลก็ส่งข่าวมาอีกว่า

ทุกสิ่งยังคงอยู่ในความเงียบ  อาจจะสั่งได้ในเดือนเมษา

แต่ทุกสิ่งก็เงียบจริง ๆ  เพราะฟิตคาราลไม่ติดต่อกลับมาอีกเลย

สถานการณ์ของธุรกิจ sme  ( suffer-mad-evil ) อย่างเรา

ก็อยู่กับความสับสนอลหม่าน คุกรุ่นมาโดยตลอด

กระทั่งปลายปี 2554 - หลังจากไม่มีความสัมพันธ์ต่อกันมา 3-4 ปี

จู่ ๆ ฟิตคาราลก็ส่งอีเมลเข้ามาบอกว่า

อะไร ๆ เริ่มเข้าที่เข้าทางแล้วนะ  เราจะเริ่มสั่งของยูแล้ว

เรายังเน้นแนวธรรมชาติเหมือนเดิม  ยูช่วยปลูกดอกหญ้า ดอกไม้ไว้ให้เรามาก ๆ ด้วยนะ

เพราะสมุดดอกหญ้าของยูสวยมาก.. เราจะสั่งแน่นอน

ส่วนอัลบั้มแต่งงานเล่มใหญ่ ๆ ที่ยูไม่อยากทำก็ไม่เป็นไร เราจะไม่สั่ง

เราจะสั่งแต่เล่มเล็ก ๆ ที่ยูทำได้ดี...

หวานมาเลยล่ะ..

สายไปเสียแล้ว...ฟิตคาราล

ไม่ว่าจะเล่มเล็กเล่มใหญ่

เพราะตอนนี้เราเดี้ยงเกินกว่าจะลุกขึ้นมาทำงานปริมาณมาก ๆ ให้คุณได้อีกต่อไป

เราไม่ใช่มนุษย์เหล็กที่สามารถยืนต้านพายุอยู่ได้ทุกฤดูมรสุม

เพื่อรอคอยการกลับมาของใครตามอำเภอใจ..

เราตอบคุณกลับไปว่า...ยินดีที่ได้ข่าวจากคุณอีก

แต่ขอโทษจริง ๆ ที่เรารับงานคุณไม่ได้อีกแล้ว

ตอนนี้คนงานเราเหลือน้อยมาก และเรามีงานเล็ก ๆ จากลูกค้าเล็ก ๆ ของเราเต็มมือแล้ว

เราไม่มีกำลังเหลือพอให้ยูอีก    ซอรี่จริง ๆ

เป็นอันจบตำนานลูกค้าชาวฝรั่งเศส

ที่คบหากันมายาวนานและเหน็ดเหนื่อย

และดูเหมือนไม่ได้อะไรมากไปกว่าการมีงานให้คนงานทำ

ไม่มีเงินเหลือพอแก่การใช้หนี้ธนาคาร  และยังคงเป็นหนี้อยู่ต่อไป

แต่ส่วนตัวลึก ๆ ก็มีความสะใจเล็ก ๆ ที่ได้เป็นฝ่ายปฏิเสธฝรั่งเศส  มหาอำนาจ
ที่ในประวัติศาสตร์เคยเข้ามากร่างยึดเมืองนั้นเมืองนี้ทั้งของเราและเพื่อนบ้าน
สร้างความเจ็บช้ำน้ำใจไปทั้งภูมิภาค

และบางปัญหาก็ยังคงยืดเยื้อมาจนถึงทุกวันนี้